Ο φίλος μου ο Τίμος το κλαδάκι

 Ένα από τα ωραιότερα βιβλία των φετινών εκδόσεων. Ένα βιβλίο που πραγματεύεται - μεταφορικά - το θέμα της φιλίας, αυτής που καταφέρνει να μείνει ακλόνητη μέσα στο χρόνο. Και λέω μεταφορικά, γιατί η φιλία της ιστορίας μας,  είναι ανάμεσα σε ένα ανθρώπινο πλάσμα και ένα αντικείμενο. Ένα αγόρι και ένα κλαδάκι. Ένα κλαδάκι με όνομα! 

Στην ιστορία αυτή πρωταγωνιστής είναι ο Τίμος. Το μικρό αγόρι που μας τη διηγείται, δεν μας λέει το δικό του όνομα. Η αγωνία του, η περηφάνια του, είναι να μας γνωρίσει τον φίλο του, τον Τίμο το κλαδάκι. Τον Τίμο που μεγαλώνει μαζί με το παιδί, που το ακολουθεί στα παιχνίδια, στα ταξίδια, στις αναπολήσεις, στις περιπέτειες, στις αλλαγές, στις χαρές και τις λύπες της ζωής. Τον Τίμο που αλλάζει, όχι γιατί γίνεται κάτι άλλο, θα μείνει πάντα ένα κλαδάκι, αλλά γιατί το παιδί, ο ενήλικας του αύριο, μπορεί να δει σε αυτό, όλες τις διαφορετικές του όψεις και γιατί συνειδητά επιλέγει να το κρατήσει ζωντανό μέσα στη ζωή του.

Δεν είναι όμως ένα ακόμα βιβλίο για την αξία και τη δύναμη της αληθινής φιλίας. Είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Η ιστορία της Άλισον Φαλκονάκη στην κυριολεξία της, είναι ένα μάθημα ζωής. Ένα μάθημα για μεγάλους και μικρούς, που τιμούμε συνήθως τα πράγματα σύμφωνα με την χρηματική τους αξία, το κύρος που προσδίδουν, την νεωτερικότητά τους. Ένα μάθημα για όλους μας, που σπεύδουμε να αντικαταστήσουμε το παλιό, το φθαρμένο, το παλιομοδίτικο, το ξεπερασμένο, αυτό που απλά έχουμε βαρεθεί, με κάτι πιο καινούριο, πιο χλιδάτο, πιο εξελιγμένο, γιατί μάλλον μαζί με τα αντικείμενα παίρνει αξία και η δική μας ζωή.  Και δεν είναι μόνο αυτό. Είναι που φροντίζουμε και από νωρίς μάλιστα, να εξαφανίσουμε κάθε ίχνος φαντασίας και δημιουργικότητας από μέσα μας και μετά μέσα από τα παιδιά μας. Παιχνίδια αυτοκινούμενα, παιχνίδια που επιβάλουν το παθητικό παιχνίδι, που δεν ζητούν από τα παιδιά παρά μόνο να τα θαυμάσουν, να θαυμάσουν τις γυαλιστερές επιφάνειες, τα πολύχρωμα φωτάκια, τους εξωπραγματικούς ήχους. Παιχνίδια που εντυπωσιάζουν με το μέγεθος ή την αιχμή της τεχνολογίας που προσφέρουν. Παιχνίδια που ακριβώς επειδή δεν φτιάχτηκαν για να συντροφεύσουν, αλλά να διασκεδάσουν, σύντομα φέρνουν τον κορεσμό, την ανάγκη για αντικατάσταση, παγιδεύοντας παιδιά και γονείς σε ένα φαύλο κύκλο καταναλωτισμού. Ίσως πρέπει να το θυμόμαστε αυτό, τώρα που θα επιλέξουμε τα δώρα των γιορτών. 

Λίγα πράγματα βοηθούν σήμερα τα παιδιά που μεγαλώνουν να συνδεθούν με τις βαθύτερες ανάγκες τους και να τις εκφράσουν. Δεν υπάρχουν πολλά ερεθίσματα για τη φαντασία, το δημιουργικό, ακηδεμόνευτο παιχνίδι. Η επαφή με τη φύση είναι εξαιρετικά περιορισμένη και σχεδόν πάντα μέσα σε ένα προστατευμένο περιβάλλον που λίγες προκλήσεις προσφέρει. Ελάχιστες ευκαιρίες τους αφήνουμε να προλάβουν να συνδεθούν βαθιά με το περιβάλλον τους. Με τα παιχνίδια τους ακόμα. Τρέχουμε να προλάβουμε τις επιθυμίες τους, να μην τυχόν βαρεθούν, να μην γκρινιάξουν, να μην μειονεκτήσουν σε σχέση με τα άλλα παιδιά. Γιατί πως μπορεί το δικό μας παιδί να έχει για σπαθί ένα κλαδάκι, όταν ο φίλος του έχει ένα μοντέρνο φωτόσπαθο; Τι μαθαίνουμε άραγε στα παιδιά για την αξία των πραγμάτων, για τη σημασία του παιχνιδιού, για την συμβολή της φαντασίας και της σύνδεσης, που μεταμορφώνει ένα ταπεινό κλαδάκι σε σύντροφο παιχνιδιού; Και πως πριν από αυτό, το παιδάκι θα θελήσει καν να σκύψει και να μαζέψει ένα απλό κλαδάκι από το χώμα; Πως θα δει σε αυτό τις αμέτρητες δυνατότητες παιχνιδιού που του προσφέρει; Δεν αφήνουμε τα παιδιά να προλάβουν να ανακαλύψουν τις διαφορετικές όψεις των αντικειμένων, αλλά ούτε των ανθρώπων. Βουίζουμε συνεχώς πάνω από το κεφάλι τους. Το χαλασμένο το πετάμε, δεν το φτιάχνουμε. Το φθαρμένο το αντικαθιστούμε, δεν το φροντίζουμε.  Το παλιό το αποστρεφόμαστε, ή το κρατάμε κοντά μας όχι σαν ζωντανό κομμάτι της καθημερινότητας μας, αλλά σαν αντίκα, σαν αναμνηστικό, σαν κάτι που πέρασε και τελείωσε. Και κάπως έτσι ένα κλαδάκι στο χώμα, θα μείνει πάντα και μόνο ένα κλαδάκι στο χώμα.

Η ιστορία της Άλισον Φαλκονάκη, με την ζεστή, λιτή και τόσο ταιριαστή εικονογράφηση του Νέαρχου Ντάσκα, λέει τόσα πολλά, με τόσα λίγα λόγια. Αυτή είναι η δύναμη των παιδικών βιβλίων. Αυτή είναι η δύναμη των κλασσικών ιστοριών. Γιατί τέτοια (θα) είναι η ιστορία του Τίμου. Του κλαδιού που είχε όνομα. Όπως κάθε τι ξεχωριστό. Όπως κάθε αληθινός σύντροφος. 

Συγγραφέας: Άλισον Φαλκονάκη

Εικονογράφος: Νέαρχος Ντάσκας

Εκδόσεις: Παπαδόπουλος

Σχόλια