Οι Εκδόσεις Ηλίβατον στον κατάλογο, "Βλέποντας τον κόσμο με διαφορετικά μάτια"

Οι εκδόσεις Ηλίβατον, παρά το μικρό αριθμό παιδικών βιβλίων που έχουν εκδόσει, παρουσιάζουν πολύ καλοδουλεμένα βιβλία, πρωτότυπα και με ιδιαίτερη έμφαση στην "εκμαίευση" της ιστορίας, μέσα από τη στενή συνεργασία κειμένου και εικόνας. Το έχουμε δει στο "Χρυσόψαρο", στην "Αρπαγή της κότας και στο "Τα παιδιά είναι", που έχουν παρουσιαστεί μέσα από τις σελίδες των Αγαπημένων παιδικών βιβλίων. Στον κατάλογο του "Δικτύου για τα δικαιώματα του Παιδιού"  (http://www.diaforetikotita.gr/), συναντάμε δυο βιβλία των εκδόσεων Ηλίβατον:

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΛΥΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΛΥΚΟΣ
Η μοναχική ζωή του Μεγάλου Λύκου αλλάζει όταν έρχεται ο Μικρός Λύκος.
Θα είναι εύκολο να δεχτεί έναν άλλο λύκο, έστω και τόσο μικρό;
Κείμενο: Nadine Brun-Cosme
Εικονογράφηση: Olivier Tallec
Μετάφραση: Γεωργία Τσάκωνα
Ηλικίες: Από 4 ετών 

Από πολύ παλιά, ο Μεγάλος Λύκος ζει ολομόναχος πάνω στον λόφο, κάτω από ένα δέντρο που είναι μόνο δικό του. Μια μέρα, έρχεται ξαφνικά από μακριά ο Μικρός Λύκος και εγκαθίσταται κάτω από το ίδιο δέντρο. Ο Μεγάλος Λύκος ενοχλείται και αναστατώνεται. Θα περάσουν μια ημέρα και μια νύχτα μαζί χωρίς να αλλάξουν κουβέντα. Την επόμενη, ο Μικρός Λύκος θα φύγει πάλι ξαφνικά και ο Μεγάλος Λύκος θα μείνει πάλι ολομόναχος. Αλλά τότε…
Η ιστορία αφηγείται τη συγκινητική αλλαγή του κεντρικού ήρωα μέσα από το ίδιο το βίωμά του. Εκτυλίσσεται αργά και αποτυπώνει με ειλικρίνεια και τρυφερότητα τις διακυμάνσεις των συναισθημάτων του και τις αλλαγές της συμπεριφοράς του, που απορρέουν από τη βαθιά -έστω και ανομολόγητη- ανάγκη όλων των πλασμάτων να μην είναι μόνα τους, να παίρνουν και να δίνουν αγάπη. 
Στην αρχή, ο Μεγάλος Λύκος νοιώθει να απειλείται από την ξαφνική άφιξη του Μικρού Λύκου και την εγκατάστασή του στον «λόφο του», παρά το γεγονός ότι ο Μικρός Λύκος είναι πολύ μικρότερός του σωματικά και φαίνεται εντελώς ακίνδυνος. Η ανασφάλεια και ο φόβος τον κάνουν ανταγωνιστικό, η αυτοπεποίθησή του κλονίζεται, νιώθει να διακυβεύονται τα κεκτημένα του, να αλλάζουν οι συνήθειές του, προβάλλει αντιστάσεις. Ωστόσο, η αναγκαστική συνύπαρξή τους κάτω από το ίδιο δέντρο τον κάνει να τον παρατηρήσει προσεκτικά και να γνωρίσει έτσι καλύτερα τον «άλλο», τον «ξένο» που «εισβάλλει» στη ζωή του. Σταδιακά, ο Μεγάλος Λύκος αλλάζει από την παρουσία τού Μικρού Λύκου και αισθάνεται πρωτόγνωρα συναισθήματα: γλυκαίνει, ανακαλύπτει τη σημασία της συντροφικότητας, γίνεται τρυφερός μαζί του, στοργικός, τον φροντίζει, αρχίζει να νοιάζεται και για κάποιον άλλον πέρα από τον εαυτόν του.
Όταν ο Μικρός Λύκος εξαφανίζεται όσο ξαφνικά είχε έρθει, ο Μεγάλος Λύκος ανακαλύπτει και άλλα πρωτόγνωρα συναισθήματα: τον πόνο από την απουσία, την αγωνία της προσμονής, την καρτερία, την ελπίδα του γυρισμού που γεννά η ανάγκη για συντροφιά, επικοινωνία και αγάπη (που δίνει αξία και νόημα σε όλα). Έτσι, όσο προσμένει και εύχεται την επιστροφή του Μικρού Λύκου (η οποία πραγματοποιείται τελικά), κάνει βήματα προς τον «άλλο», τον μέχρι τότε «ξένο». Ο μονόλογός του είναι αποκαλυπτικός: τώρα πια είναι έτοιμος να παραχωρήσει στον Μικρό Λύκο όσα μέχρι τότε θεωρούσε αποκλειστικά προνόμιά του. Αρκεί εκείνος να γύριζε πίσω!
H εικονογράφηση είναι πλούσια σε συναισθήματα, με χιουμοριστικές ανατροπές των γνωστών στερεοτύπων (ο Μεγάλος Λύκος τρέφεται με φρούτα, κάνει γυμναστική πάνω στα δέντρα και πηγαίνει περίπατο στο δάσος αντί για κυνήγι, ο Μικρός Λύκος έχει χρώμα μπλε).

ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΡΟΖ ΕΛΕΦΑΝΤΑΚΙ ΕΠΕΣΕ ΣΕ ΘΛΙΨΗ
ΚΑΙ ΠΩΣ ΞΑΝΑΒΡΗΚΕ ΤΗ ΧΑΡΑ ΤΟΥ

Ο Μπένο χάνει τον καλύτερό του φίλο. Δεν μπορεί να το ξεπεράσει, όσο κι αν προσπαθεί.  Η κουκουβάγια Εύρηκα θα του δώσει 3 σοφές συμβουλές…
Κείμενο: Monika Weitze 
Εικονογράφηση: Eric Battut
Μετάφραση: Απόστολος Μίνος
Ηλικίες: Από 4 ετών

Ο Μπένο, το ροζ ελεφαντάκι, πέφτει σε μεγάλη θλίψη όταν ο καλύτερός του φίλος, ο Φρέντυ, φεύγει με την οικογένειά του για να ζήσουν αλλού. Όταν ο πόνος του γίνεται πια αβάσταχτος και οι συμβουλές των ενήλικων ελεφάντων στην αγέλη δεν φέρνουν αποτέλεσμα, πηγαίνει να ζητήσει τη βοήθεια της σοφής κουκουβάγιας Εύρηκα. 
Ήρωες της ιστορίας είναι οι δύο φίλοι. Ο Φρέντυ, αν και απών, είναι «παρών» σε όλες σχεδόν τις σελίδες μέσω της αναφοράς του αφηγητή ή των υπολοίπων ηρώων σε αυτόν. Ο κεντρικός ήρωας, ο Μπένο, είναι ένας δυναμικός (μη στατικός) χαρακτήρας που καταφέρνει να αλλάξει την οδυνηρή συναισθηματική του κατάσταση αυτενεργώντας. Ο χειρισμός και η λύση των προβλημάτων του γίνονται από τον ίδιο, με την απόφασή του πρώτα να πάει να βρει την κουκουβάγια -που ζει στο δάσος και συμβουλεύει μόνο τα ζώα που ζητούν τη βοήθειά της- και στη συνέχεια να ακολουθήσει τις συμβουλές της. Τόσο η απόφαση όσο και η αυτενέργεια του Μπένο συμβολίζονται καθαρά μέσα από το ταξίδι των «τριών ημερών και επτά ωρών» που πρέπει να κάνει για να συναντήσει την κουκουβάγια, και το δάσος που πρέπει να διασχίσει, το οποίο συμβολίζει και εδώ, όπως και στα κλασικά παραμύθια, το πέρασμα/τη μετάβαση στην ενηλικίωση.
Η κουκουβάγια συμβολίζει τη σοφία, τη γνώση αλλά και την εμπειρία της ζωής. Γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και ότι τα προβλήματα δεν λύνονται αν εμείς οι ίδιοι δεν θελήσουμε και δεν προσπαθήσουμε να τα ξεπεράσουμε. Γι’ αυτό του δίνει τρεις συμβουλές: να κλάψει, να βρει κάποιον να μοιραστεί τον πόνο του και να κάνει μια θέση για τον φίλο του στην καρδιά του. Του προτείνει δηλαδή μια επώδυνη, συνεχή και μακρά διαδικασία αυτοδιαχείρισης των συναισθημάτων του (να τα βιώσει, να τα εκφράσει και να τα αποδεχτεί). Διαφοροποιείται έτσι από τον κύκλο των ενηλίκων που περιστοιχίζουν τον Μπένο, οι οποίοι, αυθόρμητα και με προστατευτική διάθεση απέναντί του, του δίνουν διάφορες καλοπροαίρετες συμβουλές, πλην όμως άστοχες αφού δεν είναι οι κατάλληλες για να απαλύνουν τη θλίψη του. 
Η ιστορία έχει αίσιο τέλος, καθώς το ελεφαντάκι ξαναβρίσκει τη χαρά του. Ωστόσο, δεν γίνεται πλήρης επάνοδος στην αρχική κατάσταση, αφού ο αποχωρισμός από τον φίλο του συνεχίζει να υφίσταται, χωρίς όμως να είναι πια οδυνηρός. Η εξέλιξη αυτή βοηθά το παιδί να κατανοήσει και να αποδεχτεί ότι στη ζωή τα προβλήματα δεν είναι πάντα αναστρέψιμα όπως δεν είναι και αξεπέραστα. Η λύπη και ο πόνος -όσο μεγάλα και να είναι- μπορούν να αντιμετωπιστούν.  
Η εικονογράφηση δεν λειτουργεί μόνο παραστατικά αλλά αφηγείται ταυτόχρονα με το λόγο την ιστορία: αποτυπώνει τα κυριότερα γεγονότα και αναδεικνύει το συναίσθημα (χαρά, θλίψη, πόνος, συμπόνια) με «κοντινά πλάνα». Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της, που υποδηλώνει και τη σημασία της, είναι ο χώρος που καταλαμβάνει. Ο εικονογράφος χρησιμοποιεί 1,5 σελίδες για κάθε στιγμιότυπο, «σπάζοντας» ταυτοχρόνως τη σύμβαση «σελίδα και εικόνα».

Σχόλια