Κωνσταντίνος Κανάρης τ' όνομά μου

H Μαρία Ανδρικοπούλου, σε πρωτοπρόσωπη γραφή, αναλαμβάνει να μας διηγηθεί την ιστορία του φημισμένου μπουρλοτιέρη της Ελληνικής επανάστασης, του Κων/νου Κανάρη.

Παίρνοντας αφορμή, όπως μας εξομολογείται η ίδια, από τις αναμνήσεις της παιδικής της ηλικίας στην πλατεία Κυψέλης, όπου βρίσκεται και το άγαλμα που κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου και χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες πηγές, επιχειρεί και το καταφέρνει θαυμάσια, να συνθέσει ένα πορτραίτο της ζωής και της προσωπικότητας του ήρωα Κανάρη.

Με γλώσσα γλαφυρή, που ρέει, παρασύρει αβίαστα τον αναγνώστη σε ένα φανταστικό ταξίδι που μυρίζει θάλασσα και μπαρούτι. 

Ο Κων/νος Κανάρης γεννημένος στα Ψαρά, και μπασμένος από πολύ νεαρή ηλικία στα καράβια, όταν ξεσπά η επανάσταση ξέρει τη θάλασσα ήδη, όσο λίγοι. "Απ΄όταν πρωτάκουσα για τον ξεσηκωμό, ένιωσα πως έπρεπε να βοηθήσω κι εγώ στον Αγώνα. Όχι από τόλμη, μα από χρέος. Και γύρευα τον τρόπο."

Η αφορμή δόθηκε με την πυρπόληση του τουρκικού στόλου από τον Παπανικολή στην Ερεσό της Λέσβου. Από εκείνη τη στιγμή ο Κανάρης ήξερε ότι αυτή θα ήταν η τέχνη του. Η δική του συνεισφορά στον αγώνα. Και τα κατάφερε όσο λίγοι. Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο, ήταν μια ηχηρή αρχή. "Η καρδιά μου χτυπούσε ακόμα σαν τρελή. Αλλά τώρα από άγρια χαρά γι΄αυτόν τον χαλασμό που ΄χαμε φέρει μια χούφτα άνθρωποι." Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας, σε ένα κρίσιμο σημείο του αγώνα, τόνωσε το ηθικό των Ελλήνων και βοήθησε να ακουστεί ο αγώνας τους για ελευθερία στην Ευρώπη. 

Η ιστορία της επαναστατημένης Ελλάδας περνά μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ιδωμένη από τα μάτια του Κανάρη. Η έλευση του Καποδίστρια, το έργο του, μα και οι έριδες των Ελλήνων, η δολοφονία του Κυβερνήτη, η τύχη πολλών από τους πρωτεργάτες της επανάστασης, η βασιλεία του Όθωνα, το κίνημα του στρατηγού Μακρυγιάννη, το πρώτο σύνταγμα, ξετυλίγονται μέσα από τις διηγήσεις του τρομερού μπουρλοτιέρη. 

Αυτό που θα μάθει ο αναγνώστης και ίσως αγνοεί, είναι η πολιτική σταδιοδρομία του Κανάρη. Διατέλεσε υπουργός Ναυτιλίας, αλλά και πρωθυπουργός, για πέντε, σύντομα χρονικά διαστήματα από το 1844 έως το 1877, όπου και πέθανε. Ο Κανάρης, ο μεγάλος πατριώτης, έζησε μέχρι τα βαθιά του γεράματα, είδε τον αγώνα να στεφανώνεται με δόξα, είδε και να τον καπηλεύονται. Είδε πέντε από επτά παιδιά του να πεθαίνουν, είδε το έθνος να τον τιμά, είδε και κάποιους από τους συστρατευμένους του οπλαρχηγούς να περιφρονούνται και να ατιμώνονται. Η καρδιά του σταμάτησε να χτυπά ένα πρωινό του Σεπτέμβρη του 1877 και από τότε φυλάσσεται σε ασημένια λήκυθο στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Με το έργο της αυτό η Μαρία Ανδρικοπούλου, μας δείχνει πόσο ευχάριστη μπορεί να γίνει η ιστορία,  όταν η φαντασία και οι πηγές περπατούν χέρι χέρι. Όταν η γλώσσα είναι ζωντανή και μιλά στην καρδιά του αναγνώστη. Όταν η αφήγηση είναι ικανή να μεταλαμπαδεύσει ιδανικά, να ασκήσει την κριτική σκέψη και να πυροδοτήσει την περιέργεια. Εκτός από τις εμβόλιμες περικοπές που διανθίζουν το κείμενο, στο παράρτημα του βιβλίου ο αναγνώστης θα βρει σημαντικές ιστορικές και λογοτεχνικές πηγές που συνδέονται με τη ζωή και το έργο του Κων/νου Κανάρη.

Το βιβλίο της Μαρίας Ανδρικοπούλου, που εκδίδεται με την συγκυρία των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, θα μπορούσε και θα ήταν χρήσιμο να αποτελέσει εφαλτήριο γνωριμίας και περαιτέρω έρευνας για τη σχολική τάξη, σχετικά με τη ζωή του μεγάλου Έλληνα αγωνιστή.   

Να ευχηθώ να ακολουθήσουν και άλλα τέτοια πορτραίτα. 


Συγγραφέας: Μαρία Ανδρικοπούλου

Σκίτσα εξωφύλλου: Κων/νος Μήτσου

Εκδόσεις: Καλέντης

Σχόλια