H ιστορία του νερού

Το βιβλίο της Maja Lunde, γνωστής μας και από τη σειρά παιδικών βιβλίων "Το κουαρτέτο των εποχών",  είναι το δεύτερο σε μια τετραλογία που αφορά το κλίμα και την κλιματική αλλαγή. Το έργο είναι μυθιστορηματικού χαρακτήρα. Ανήκει στη λεγόμενη λογοτεχνία για το κλίμα (climate fiction ή cli-fi σε συντομογραφία). Αυτού του είδους η λογοτεχνία πραγματεύεται ιστορίες με θέμα την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η υπόθεση μπορεί να εκτυλίσσεται στον κόσμο όπως τον ξέρουμε ή στο εγγύς μέλλον. Το είδος περιλαμβάνει συχνά επιστημονική φαντασία και δυστοπικά ή ουτοπικά θέματα, προβάλλοντας στο παρόν το πιθανό μέλλον του πλανήτη, με βάση τον τρόπο με τον οποίο η ανθρωπότητα ανταποκρίνεται στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σήμερα. 

Η ιστορία της Maja Lunde, μέσα από δύο παράλληλες αφηγήσεις, εκτυλίσσεται στο εγγύς μέλλον, αλλά και στο εγγύς παρελθόν. Στη μέση εμείς, στο παρόν μας, με όλη την σημειολογική, αλλά και ουσιαστική σημασία που αποκτά αυτή η τοποθέτηση, σε ένα μυθιστόρημα με θέμα την κλιματική αλλαγή. 

Παρακολουθούμε λοιπόν στη Νορβηγία του 2017, την εβδομηντάχρονη ακτιβίστρια Σίνε να ξεκινάει ένα επικίνδυνο ταξίδι με το ιστιοφόρο της και ένα πολύ ιδιαίτερο φορτίο και να προσπαθεί να φτάσει από τη δυτική Νορβηγία στις γαλλικές ακτές, όπου θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον άντρα που άλλαξε τη ζωή της για πάντα. Μέσα από την ιστορία της Σίνε, θα παρακολουθήσουμε τη γέννηση των πρώτων αδέξιων προσπαθειών, των πρώτων πολιτικών κινημάτων για την προστασία του περιβάλλοντος τις δεκαετίες 1960 - 70 και τη συντριπτική τους ήττα από το πνεύμα του τεχνολογικού θριάμβου που επικρατούσε την εποχή εκείνη στον συνεχώς αναπτυσσόμενο Δυτικό κόσμο και που μας έφερε ενώπιων των καίριων επιλογών που καλούμαστε να κάνουμε σήμερα. 

Παράλληλα, στη Γαλλία του 2041 και ενώ η νότια Ευρώπη πλήττεται από ένα έντονο κύμα ξηρασίας που αναγκάζει ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να μεταναστεύσει προς αναζήτηση πόσιμου νερού, παρακολουθούμε την ιστορία του Νταβίντ και της μικρής του κόρης, που ξεκινούν ένα ταξίδι προς το Βορρά, προκειμένου να γλιτώσουν από τις άθλιες συνθήκες των προσφυγικών camps και τον ενδεχόμενο θάνατο από λειψυδρία.  Όλα αλλάζουν τη μέρα που οι δυο τους θα ανακαλύψουν ένα ιστιοφόρο σκάφος σ’ έναν εγκαταλελειμμένο κήπο, μακριά από τη θάλασσα –το σκάφος της Σίνε.

Η ιστορία της Lunde, είναι μια δυστοπική ιστορία που εκτυλίσσεται μόλις είκοσι χρόνια από σήμερα. Η συγγραφέας με τον τρόπο αυτό κάνει απόλυτα απτή την άμεση ανάγκη για την λήψη αποφάσεων που θα αποτρέψουν αυτή τη δυστοπική προοπτική που περιγράφει από το να πραγματωθεί. Η αναπόληση του παρελθόντος τόσο της Σίνε όσο και του Νταβίντ, μας προτρέπει να δούμε την πορεία της κλιματικής αλλαγής και όλα όσα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά αν είχαν παρθεί οι σωστές αποφάσεις όταν υπήρχε χρόνος. Η δυστοπία δεν είναι ένα φανταστικό σενάριο, αλλά το αναμενόμενο μέλλον. 

Παρά τη περιβαλλοντικό πυρήνα της ιστορίας, δεν παύει να είναι μια ιστορία βαθιά ανθρώπινη, μια ιστορία που θέτει τον άνθρωπο προ των επιλογών του, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Οι ήρωες που σε πρώτο πρόσωπο μας αφηγούνται τη ζωή τους, κατακλύζονται από παθιασμένα συναισθήματα: οργή, θλίψη, πόνος, ματαίωση, προσδοκία, ελπίδα και απελπισία, τα οποία βιώνονται έντονα και πολλές φορές κατασπαράζουν την ψυχή τους. Η έλλειψη νερού δεν κάνει μόνο τρωτούς τους ανθρώπους. Επαναφέρει τα άγρια ένστικτά τους, ένστικτα που έχουν να κάνουν με την ανάγκη επιβίωσης, ανάγκη που στη συνείδηση του δυτικού ανθρώπου σήμερα, φαντάζει ουτοπική. 

Ταυτόχρονα, είναι συναρπαστικός ο τρόπος που κατορθώνει η συγγραφέας να ενώσει τη μοίρα του Νταβίντ με την ιστορία της Σίνε, έστω και αν αυτοί οι δύο άνθρωποι δεν θα συναντηθούν ποτέ. Είναι τόσο ανατρεπτικός και βαθιά ποιητικός ο τρόπος που επιλέγει να τελειώσει την ιστορία της, αφήνοντας ουσιαστικά μετέωρη τη μοίρα των πρωταγωνιστών, προβάλλοντας σε αυτό το μετεωρισμό και το δικό μας εξίσου αβέβαιο μέλλον. Η μοίρα τους θα γίνει η δική μας. Ποια θα είναι, εξαρτάται από εμάς σήμερα. 

Συγγραφέας: Maja Lunde

Εκδόσεις: Κλειδάριθμος

Και ένα πολύ αγαπημένο μου τραγούδι για  Το Νερό!

Σχόλια