Κάθε πρωί ο δρόμος για το σπίτι γίνεται όλο και πιο μακρύς

Αυτή είναι μια ιστορία για την απώλεια της μνήμης πριν την απώλεια της ζωής, για το μυαλό που εγκαταλείπει την γη πριν την εγκαταλείψει το σώμα. Είναι μια ιστορία αγάπης ανάμεσα σε έναν παππού και τον εγγονό του, σε έναν πατέρα και τον γιο του. Είναι ένα βιβλίο αφιερωμένο σε εκείνον που θυμάται έναν άνθρωπο που ξεχνά. 

(Όσοι έχετε διαβάσει το βιβλίο του F. Backman, “Ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Οβ” που επανακυκλοφορεί σε λίγους μήνες, σε νέα μετάφραση από τις εκδόσεις Κέδρος, ίσως σκεφτείτε όπως εγώ, ότι αυτός ο ηλικιωμένος άνδρας θα μπορούσε να ήταν ο Οβ, σε μια διαφορετική τροπή της ζωής του. Ίσως αναγνωρίσετε σε αυτόν την ευθύτητα, την ειλικρίνεια, την αγάπη για τα στέρεα και μετρήσιμα μεγέθη, την πρακτική σκέψη, την παραξενιά, την βαθιά αγάπη για τη σύντροφο της ζωής του, όλα όσα έκαναν τον Οβ τον ξεχωριστό χαρακτήρα, που κέρδισε εκατομμύρια αναγνώστες παγκοσμίως.)

Η νέα αυτή ιστορία του F. Backman, συμβαίνει μέσα σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου, όπου κάποιος έχει στήσει στο πάτωμα μια πράσινη, εκδρομική σκηνή. Κυρίως όμως συμβαίνει μέσα στο μυαλό του ηλικιωμένου άνδρα. Μέσα στο μυαλό, που σιγά σιγά εξασθενεί και παίρνει μακριά τους ανθρώπους που αγαπάει, τις αναμνήσεις της ζωή του όπως την ήξερε και όπως την έζησε. 

Πρόκειται ουσιαστικά για μια μυστική συνομιλία, ανάμεσα σε εκείνον και τον εγγονό του, την σύζυγο του που έχει ήδη χάσει και τον γιο του που έχει πια μεγαλώσει. Μέσα σε ένα σουρεαλιστικό σκηνικό, θραύσματα μιας ζωής, διάσπαρτα στη νοητή "πλατεία" του νου του, γίνονται η αφορμή να ξετυλίξει το κουβάρι των αναμνήσεών του και ταυτόχρονα επιτείνουν την επίγνωση, ότι κάθε μέρα που περνά ο δρόμος για το σπίτι, ο δρόμος της επιστροφής στην οικειότητα, συνεχώς μακραίνει. Αποξενώνεται κάθε μέρα πιο πολύ ο ηλικιωμένος άνδρας από τη ζωή που έζησε, και αυτή η η μυστική συνομιλία, δεν είναι παρά ο χρόνος που χρειάζεται για να αποχαιρετήσει και να τον αποχαιρετήσουν. 

Είναι συγκλονιστικό, πως μέσα στο μυαλό του άνδρα, διασώζονται στιγμές μικρές, καθημερινές, χωρίς κάποια ιδιαίτερη βαρύτητα θα έλεγε κανείς, μα που αποδεικνύεται ότι αντέχουν και τον δένουν τελικά με ό,τι ανεπιστρεπτί έχει περάσει. Χρώματα, αρώματα, βήματα, γεύσεις, γέλια, μουσικές, καθημερινοί καυγάδες, μικρές ιδιοτροπίες, όλα αυτά τα μικρά που προσπερνάμε στο διάβα της κάθε ημέρας, έχουν μεγεθυνθεί τώρα, έχουν δώσει το στίγμα στη ζωή του, ίσως και να είναι τελικά πάντα το στίγμα της ζωής μας... Οι στιγμές, τα αντικείμενα, οι εμπειρίες, γίνονται η πυξίδα του σε αυτό το παιχνίδι του μυαλού. Το αποτύπωμα που άφησαν στην καρδιά και το νου του, είναι οι κλωστές που τον δένουν με το παρόν και το παρελθόν του, πριν όλα βυθιστούν στη λήθη. 

Σκεφτόμουν διαβάζοντας την ιστορία, ότι η λήθη στην οποία μπορεί να δούμε τους αγαπημένους μας ή εμάς τους ίδιους να βουλιάζουν κάποτε, μοιάζει κάπως με μια επιστροφή στην μήτρα. Σε αυτό το πρωταρχικό στάδιο ασυνειδησίας, και αθωότητας όπου ο άνθρωπος βρίσκεσαι αναπόδραστα παραδομένος. Και τι χρειάζεται, χωρίς να μπορεί να το απαιτήσει, ούτε καν να το διεκδικήσει, ο άνθρωπος στη μήτρα; Χρειάζεται, ασφάλεια και αγάπη, χρειάζεται να φροντιστούν οι ανάγκες του,  να γίνει σεβαστή η ιδιότυπη παρουσία του, να ιδωθεί σαν ένα σύνολο μοναδικών ποιοτήτων. Ο άνθρωπος στην μήτρα της μητέρας και ο άνθρωπος στην μήτρα της λήθης, είναι αβοήθητοι. Είναι μόνοι. Είναι έρμαια των διαθέσεων των άλλων. Σε μας εναπόκειται λοιπόν να κάνουμε την έξοδό τους από αυτή τη μήτρα, ειρηνική, τρυφερή, ασφαλή, αξιοπρεπή. 

Ο F. Backman, με αυτή την ιστορία, γράφει κάτι περισσότερο από μια νουβέλα για τα γηρατειά, ή για τις περίεργες ασθένειες του εγκεφάλου. Γράφει μια τρυφερή ιστορία αγάπης και αφοσίωσης, συγνώμης και αποχαιρετισμού, μια ιστορία για τη σημασία του να γελάς δυνατά, να αγκαλιάζεις σφιχτά, να χορεύεις με την καρδιά, να φυτεύεις έναν κήπο, να ψαρεύεις, να διαβάζεις, να ξαπλώνεις στο χορτάρι, όσο υπάρχει ακόμα χρόνος. Να μοιράζεσαι και να χαρίζεις, όσο ακόμα μπορείς.


Συγγραφέας: Fredrik Backman

Εκδόσεις: Κέδρος

Το μερίδιο από τα δικαιώματα του συγγραφέα, θα κατατεθεί στο ίδρυμα Hjarnfonden, που συγκεντρώνει χρήματα για την έρευνα των ασθενειών του εγκεφάλου. 

Άλλα βιβλία του F. Backman 


Σχόλια